Strona główna
- strona Szybowce - strona Osoby



 

Franciszek ŻWIRKO
(ur. 16 września 1895 w Święcianach, zm. 11 września 1932),
porucznik pilot Wojska Polskiego, wybitny pilot sportowy.
Wraz z inżynierem Stanisławem Wigurą zdobył w 1932 w zawodach "Challenge" pierwsze miejsce i puchar międzynarodowy dla Polski.
Ojciec popularyzatora lotnictwa, Henryka Żwirki.

źródło: http://www.sp29katowice.neostrada.pl/patroni.htm

Szkołę średnią ukończył w Wilnie.
Podczas I wojny światowej został powołany do armii rosyjskiej.
Po ukończeniu szkoły oficerskiej w Irkucku, służył w piechocie, m. in. w 27 Pułku Strzelców Syberyjskich i 674 Pułku Piechoty, walcząc z Niemcami.
Służbę w armii rosyjskiej zakończył w randze porucznika.
W 1917 zgłosił się do tworzącego się korpusu polskiego gen. Dowbora-Muśnickiego w Rosji.
Po demobilizacji korpusu w lipcu 1918 roku, wstąpił w sierpniu do rosyjskiej "białej" Armii Ochotniczej gen. Denikina, walcząc w rosyjskiej wojnie domowej.
Ukończył wówczas kurs obserwatorów lotniczych.
We wrześniu 1921 przedostał się przez granicę do Polski i zgłosił do służby
w polskim lotnictwie.

W Polsce od 19 lipca 1922 służył w 1 Pułku Lotniczym w Warszawie.
W listopadzie 1923 ukończył Szkołę Pilotów w Bydgoszczy, a następnie w 1924 Wyższą Szkołę Pilotów w Grudziądzu, po czym służył jako pilot w 18.
Eskadrze Myśliwskiej 1. Pułku, w stopniu porucznika pilota.
Przejściowo w 1925 został oddelegowany do szkoły lotniczej w Bydgoszczy jako instruktor. Zaczął też brać aktywny udział w sporcie lotniczym, odznaczając się jako świetny
i opanowany pilot.
Już w 1925, w I Pomorskim Locie Okrężnym zajął 4. miejsce na 18 załóg.
W 1926 jako jeden z pierwszych zainicjował loty nocne w polskim lotnictwie wojskowym, dokonując nocnego rajdu nad Polską.
28 sierpnia 1927 w międzynarodowych zawodach I Locie Małej Ententy i Polski w Jugosławii, lecąc z kpt. Władysławem Popielem na samolocie Breguet 19, zajął 2. miejsce w klasyfikacji ogólnej, a 1. w locie okrężnym, na 14 załóg.
Od 1928 służył w 111 Eskadrze Myśliwskiej, lecz na początku 1929, zachowując formalnie przydział do 1 Pułku Lotniczego, został oficerem łącznikowym przy Aeroklubie Akademickim
w Warszawie.
22 listopada 1928 ożenił się z Agnieszką Kirską.

Objęcie funkcji oficera łącznikowego przy Aeroklubie Akademickim, tworzonym przez młodych konstruktorów-zapaleńców, spowodowało wzrost aktywności Żwirki w sporcie lotniczym. Szczególnie zaprzyjaźnił się z młodym inżynierem Stanisławem Wigurą,
jednym z konstruktorów zespołu RWD, który z nim od tej pory najczęściej latał
w załodze jako mechanik.
Między 9 sierpnia a 6 września 1929 dokonali oni lotu okrężnego wokół Europy, na trasie Warszawa-Frankfurt-Paryż-Barcelona-Marsylia-Mediolan-Warszawa, długości prawie 5000 km, na pierwszym egzemplarzu lekkiego samolotu RWD-2. 6 października, na RWD-2 zwyciężyli w I Locie Południowo-Zachodniej Polski.
16 października Żwirko ustanowił z Antonim Kocjanem na RWD-2 międzynarodowy
rekord FAI wysokości lotu 4004 m w klasie samolotów o ciężarze własnym do 280 kg, uzyskując pierwszy rekord lotniczy dla Polski.
W okresie maj-wrzesień 1930 pełnił funkcję komendanta Przysposobienia Wojskowego Lotniczego w Łodzi.

W lipcu 1930 Żwirko z Wigurą wzięli udział w międzynarodowych zawodach samolotów turystycznych Challenge 1930 na samolocie RWD-4, lecz 25 lipca musieli się wycofać na skutek awarii silnika, po przymusowym lądowaniu w Hiszpanii.
7 września 1930 ponownie zwyciężyli na RWD-2 w II Locie Południowo-Zachodniej Polski, na przełomie września i października zwyciężyli w III Krajowym Konkursie Awionetek
(na RWD-4), a na przełomie września i października 1931 roku - w IV Krajowym Konkursie Samolotów Turystycznych (na RWD-5).
7 sierpnia 1931 Żwirko i Stanisław Prauss podjęli próbę pobicia rekordu wysokości lotu samolotem RWD-7, uzyskując 5996 m, lecz federacja FAI nie uznała go z powodu niestandardowych przyrządów pomiarowych.
22 grudnia 1931 Żwirko został przeniesiony ze stanowiska przy aeroklubie na stanowisko dowódcy eskadry szkolnej Centrum Wyszkolenia Oficerów Lotnictwa w Dęblinie.

W kwietniu 1932 Żwirko został zakwalifikowany przez komisję Aeroklubu Rzeczypospolitej Polskiej do reprezentowania Polski w zawodach samolotów turystycznych Challenge 1932.
Jako drugiego członka załogi wybrał Stanisława Wigurę.
W zawodach rozegranych w dniach 20-28 sierpnia 1932, załoga Żwirko i Wigura, na samolocie RWD-6, zajęła pierwsze miejsce, wygrywając z uważanymi za faworytów załogami niemieckimi oraz reprezentacjami z pozostałych krajów i przynosząc wielki sukces polskiemu lotnictwu, będący wspólnym osiągnięciem pilota i konstruktora.

11 września 1932, lecąc na mityng lotniczy do Pragi, Franciszek Żwirko wraz ze Stanisławem Wigurą zginęli w katastrofie w lesie pod Cierlickiem Górnym koło Cieszyna na Śląsku Cieszyńskim, na terenie Czech na skutek oderwania się skrzydła samolotu RWD-6 podczas burzy (miejsce to znane jest obecnie jako "Żwirkowisko").
Obaj zostali pochowani w Alei Zasłużonych na Cmentarzu Powązkowskim w Warszawie, natomiast w Těrlicku (Cierlicku) znajduje się ich symboliczny grób.

14 września 1932 r. Prezydent RP odznaczył go pośmiertnie Krzyżem Kawalerskim Orderu Odrodzenia Polski "za zasługi na polu propagandy lotnictwa na terenie międzynarodowym".

12 marca 1933 r. Prezydent RP awansował go pośmiertnie do stopnia kapitana ze starszeństwem z 1 stycznia 1933 r. w korpusie oficerów aeronautycznych.

Był odznaczony m. in. Krzyżem Kawalerskim Orderu Odrodzenia Polski, Złotym i Srebrnym Krzyżem Zasługi oraz rosyjskim Krzyżem św. Anny IV klasy (za zasługi bojowe).

(źródło: http://pl.wikipedia.org/wiki/Franciszek_%C5%BBwirko)

Linki:

- http://www.cierlicko.unas.cz/Cierlicko/1932/index.htm
- http://www.terlicko.cz/pl/galerie/menu_galerie2.html
- http://pl.wikiquote.org/wiki/Franciszek_%C5%BBwirko
- http://www.rotundabielsko.com/wiadomosci/wiadomosc02.asp
- http://www.filmpolski.pl/fp/index.php/418799
- http://rwd-dwl.net
- http://lotniczapolska.pl/Zwirki-i-Wigury-start-do-wiecznosci-,137
- http://www.wspolnota-polska.org.pl/index.php?id=kw2_2_51
- http://www21.brinkster.com/rocznice/Zwirko%20i%20Wigura.htm

 

 

darmowe komponenty na strone

wizyty


Strona główna - strona Szybowce - strona Osoby